Scheikunde-uitdaging wacht in Dubai: “Oplossen van puzzeltjes fascineert”

Bij de beste vier eindigen op de nationale scheikundeolympiade. Waar het vorig jaar op een haar na mislukte, pakte Imre Bekkering van het Willem Lodewijk Gymnasium dit jaar revanche. De beloning? Een startbewijs voor de internationale olympiade die volgende maand plaatsvindt in Dubai.

Imre, hoe ben je in de wereld van de scheikundeolympiade terechtgekomen?
“Dat is in de derde klas begonnen. Ik begon het vak steeds leuker te vinden en op een gegeven moment werd het mijn favoriete vak. In de vierde en vijfde klas werd dit verder versterkt door mijn docent meneer Jonker. Zijn enthousiaste en bevlogen manier van lesgeven raakte en passioneerde mij. Behalve docent was meneer Jonker in die tijd ook actief rond het organiseren van de olympiade. Toen hij in de gaten kreeg dat ik het leuk vond, heeft hij mij gestimuleerd om deze stap te maken.”

Voor de mensen die het niet kennen, wat is een scheikundeolympiade?
“Een scheikundeolympiade is een wedstrijd voor leerlingen uit de bovenbouw van havo en vwo, die interesse hebben in scheikunde en het leuk vinden om er zowel theoretisch als praktisch mee bezig te zijn. Het is een kans om hun scheikundetalent te testen en te ontwikkelen. Het is een programma dat je buiten school om volgt, dus extra. Het doel van de olympiade is om leerlingen enthousiast te maken voor scheikunde en hun talent een kans te geven zich nationaal en internationaal te presenteren.”

Wat is er zo leuk aan scheikunde?
“Wat ik zo leuk vind aan het vak, en dat zie ik ook terug bij de olympiade, is dat je eigenlijk constant aan het puzzelen bent. Iedere opdracht is een nieuwe situatie. Je wordt uitgedaagd om te ontdekken wat er gaande is, om het puzzeltje op te lossen. Die uitdaging fascineert mij. Dat vind ik mooi.”

Voordat je deel kunt nemen aan de nationale olympiade moet er eerst wel heel wat gebeuren, toch?
“Het begint allemaal op school. Je hebt een gesprekje met je vakdocent waarbij je aangeeft, of samen tot de conclusie komt, dat je wat extra uitdaging zoekt in het vak. Op school wordt vervolgens een toets gemaakt; dit is de eerste ronde. Deze toets wordt nagekeken door je leraar, maar ook door mensen van de olympiade. Behalve op het WLG wordt deze toets op veel meer scholen gemaakt. De leerlingen met de hoogste resultaten plaatsen zich vervolgens voor de tweede ronde, die plaatsvond op de Rijksuniversiteit Groningen.”

Tekst gaat verder onder de foto:

Is het in dit traject alleen toetsen maken?
“Nee, je krijgt ook studie- en trainingsmateriaal en je volgt een aantal colleges. Uiteindelijk wordt er opnieuw gekeken naar de resultaten en plaatsen de twintig scholieren die het beste gepresteerd hebben zich voor de nationale finale. Deze finale vond plaats bij onderzoeksbedrijf Symeres in Nijmegen. Daar is ons een compleet verzorgde week aangeboden. We hebben er colleges kunnen volgen, er was ruimte voor ontspanning en uiteraard moesten er toetsen gemaakt worden.”

Nu zit jij op een gymnasium, wat ontegenzeggelijk een pittige opleiding is. Je vertelt dat zo’n olympiade extra is. Kun je zoiets goed combineren met je andere verplichtingen?
“Ja, toch wel. Olympiades zijn voor mij niet nieuw. De afgelopen jaren heb ik vaker aan olympiades deelgenomen, waardoor ik weet wat erbij komt kijken. En daarnaast is het een kwestie van goed plannen en het opstellen van een weekschema. Maar dat was te doen.”

Nijmegen. Kun je ons meenemen hoe dat er aan toe ging?
“Het hoogtepunt tijdens deze week waren de twee toetsen. We kregen een theorie- en een practicumtoets. Voor beide toetsen hadden we vier uur. De theorietoets vond ik ingewikkelder dan wat we op school kregen. Bij deze toets stonden kobaltverbindingen centraal. Hoe maak je kobaltoplossingen? Kobalt zegt je misschien niet zoveel, maar dat is een metaal dat in batterijen wordt gebruikt. Daarmee is het ook een heel actueel onderwerp, gezien alle ontwikkelingen op dit gebied.”

En de praktijktoets?
“Daarin stond een chemische reactie centraal waarbij uitgerekend moest worden hoeveel procent van een bepaalde stof je nodig had om tot de gewenste reactie te komen. Bij deze opdracht kreeg ik te maken met pech: de laboratoriumapparatuur waar ik gebruik van maakte, werkte niet goed. Dat was even schrikken. Uiteindelijk is na goed overleg een goede oplossing gevonden.”

Mag je bij dergelijke toetsen hulpmiddelen gebruiken?
“Jazeker. We maken gebruik van een rekenmachine, dat is erg prettig. Deze mogen we straks ook in Dubai gebruiken. Daarnaast mochten we in Nijmegen gebruikmaken van onze BiNaS. BiNaS staat voor Bi(ologie) Na(tuurkunde) S(cheikunde) en is een tabellenboek dat bij deze vakken gebruikt wordt voor gegevens en formules. Dit boek mogen we volgende maand niet gebruiken. Dus ik zal de komende weken nog flink aan de bak moeten om zoveel mogelijk relevante informatie in mijn hoofd te prenten.”

Had je verwacht dat je je bij de beste vier zou plaatsen?
“Mensen zullen mij nu misschien arrogant vinden, maar zo bedoel ik het niet. Toch was het voor mij niet echt een verrassing. Ik wist dat er kansen lagen. Vorig jaar heb ik ook meegedaan aan de nationale finale en belandde ik op de vijfde plaats. Daarmee miste ik op een haar na het startticket voor de internationale olympiade. Dus dit jaar was het wel een missie om het teamshirt te bemachtigen. De theorietoets gaf mij een goed gevoel. Vervolgens is het bij de praktijktoets nagelbijten, maar het is gelukt. Super!”

En nu naar Dubai…
“De olympiade daar vindt plaats van 5 tot 14 juli. Het voelt heel eervol om daar naartoe te mogen. Het is een internationale wedstrijd, waar wij met ons vieren in het Nederlandse shirt ons land mogen vertegenwoordigen. Er ligt overigens vanuit onszelf geen druk op. De prijs die we behaald hebben is dat we daar anderhalve week mogen zijn, het land mogen leren kennen, andere mensen leren kennen en toetsen mogen maken. Ook daar worden een praktijk- en theorietoets afgenomen waar we elk vijf uur voor hebben.”

Nu is er iets bijzonders aan de hand, want je bent niet de enige WLG’er die naar Dubai gaat…
“Ik vind dat echt zo tof, hè? Daniël heeft op de nationale finale ook goed gepresteerd en heeft zich ook geplaatst. We zijn vrienden geworden en nu mogen we samen naar Dubai. En dat is misschien ook wel een voordeel. Landen die beurzen hebben ingesteld om leerlingen te motiveren naar universiteiten te gaan zullen waarschijnlijk beter presteren: denk aan China, Taiwan, Rusland en India. Maar als wij als team elkaar kunnen optrekken, en de lat hoger kunnen leggen, dan zijn er misschien wel hele mooie prestaties mogelijk.”

Mensen die dit artikel lezen hebben zich de afgelopen minuten wellicht schoolherinneringen opgehaald. Herinneringen met formules, de BiNaS die je al even noemde. Wat zou je advies zijn aan iedereen die een haat-liefdeverhouding met het vak heeft?
“Ik ben het met je eens dat scheikunde niet altijd het makkelijkste vak is. Maar als je het eenmaal begrijpt, dan zul je ontdekken dat het één van de mooiste vakken is. Dankzij scheikunde ontdek je hoe heel de wereld in elkaar zit en hoe processen lopen. En dat heeft als consequentie dat je heel anders naar dingen, naar het nieuws of naar filmpjes op internet kijkt.”

Nu heb ik in de wandelgangen vernomen dat je onlangs eindexamen hebt gedaan. Je zult straks in september vast beginnen met een prachtige scheikundige opleiding?
“Haha. Nou. Hier ligt wel een pijnpunt. Wat je gehoord hebt over de eindexamens, dat klopt. Ik ben ook geslaagd! Maar in het nieuwe schooljaar ga ik aan de TU in Delft Aerospace Engineering studeren. Dus dat is heel wat anders. Ik moet wel eerlijk zeggen dat ik lang getwijfeld heb. Maar wellicht dat ik in mijn opleiding nog een minor met scheikunde ga doen. Dus zoals het nu lijkt wordt in Dubai mijn laatste scheikunde-hoofdstuk. Alle reden om er dan met een grote knal uit te gaan!”

Zullen we afspreken dat ik je half juli ga spreken om te horen hoe het gegaan is?
“Dat lijkt me ontzettend leuk. Het is trouwens ook heel goed gepland. Op 4 juli heb ik mijn diplomering op het WLG en ga ik voor de laatste keer de deur daar sluiten. Dan ga ik snel naar huis om mijn koffers te pakken, want een dag later vertrekt het vliegtuig naar Dubai. Ik heb daar in ieder geval heel veel zin in.”