Financiën gemeente flink onder druk, maar college blijft vasthouden aan investeren

Het is niets nieuws onder de zon: net als andere gemeenten heeft Groningen het moeilijk als het gaat om de financiën. Toch kiezen wethouder Mirjam Wijnja (financiën) en de rest van het gemeentebestuur ervoor om te blijven investeren.

Groningen krijgt steeds minder geld van het Rijk, blijkt uit de Voorjaarsbrief die het college vrijdag naar de gemeenteraad stuurt. Vanaf 2028 komt de gemeente tientallen miljoenen euro’s tekort. Dat betekent dat er minder geld is voor scholen, zorg, veiligheid en andere belangrijke voorzieningen.

Volgens wethouder Wijnja raken deze kortingen het fundament van de stad. De gemeente probeert voorlopig alles draaiende te houden, maar dat wordt elk jaar lastiger.

Voor de jaren 2026 en 2027 is er tijdelijk wat lucht. Door landelijke afspraken komt er iets meer geld binnen. Maar dat is geen blijvende oplossing. Wijnja waarschuwt dat de gemeente vanaf 2028 misschien dingen moet schrappen die juist hard nodig zijn.

Te weinig geld voor jeugdzorg, te weinig handhaving

Een groot probleem is de jeugdzorg. Groningen heeft berekend hoeveel geld er nodig is om goede zorg te geven aan kinderen en jongeren. Maar het Rijk wil dat bedrag niet volledig betalen. Daardoor ontstaat een groot tekort. Wijnja noemt dit onverantwoord. Samen met andere gemeenten roept Groningen het Rijk op om alle adviezen van de landelijke commissie voor jeugdzorg over te nemen. Anders ontstaan er grote problemen voor kinderen die hulp nodig hebben.

Er heerst volgens het college ook een groter gevoel van overlast en onveiligheid, vooral in de binnenstad en in sommige wijken. De gemeente probeert dit op te lossen met extra inzet op handhaving, hulp aan jongeren en samenwerking in de wijk.

Maar er zijn te weinig mensen om alles tegelijk aan te pakken. De problemen zijn vaak ingewikkeld, omdat het gaat om een combinatie van armoede, psychische klachten, drugsgebruik en criminele invloeden. Groningen probeert dit met een wijkgerichte aanpak op te lossen, maar dat is lastig.

Woningbouw stokt, veranderende regels rond groen en klimaat

Ook het tekort aan betaalbare woningen blijft een probleem. In 2024 werden iets meer dan 900 huizen gebouwd, terwijl er eigenlijk 2.000 per jaar nodig zijn. Vooral mensen met een laag of gemiddeld inkomen kunnen moeilijk een huis vinden. Ook het vinden van woonruimte voor mensen met een zorgvraag en voor statushouders lukt steeds minder goed.

De gemeente werkt aan grote bouwprojecten zoals de Suikerzijde en Stadshavens, maar deze plannen kosten veel tijd en geld, en worden bemoeilijkt door bezwaren, daaropvolgende rechtszaken en de stikstofproblematiek.

Ook het isoleren van woningen, het groener maken van straten en het terugdringen van CO₂-uitstoot gaat niet altijd makkelijk. De gemeente krijgt wel geld van het Rijk, maar de bijbehorende regels veranderen steeds. Daardoor is het lastig om vooruit te plannen. Toch probeert Groningen het beschikbare geld slim te gebruiken. Zo worden bijvoorbeeld personeelskosten betaald met landelijke subsidies, waardoor lokaal geld vrijkomt voor materialen en uitvoering.

Slim begroten en sparen

Omdat er te weinig geld is, probeert Groningen op een slimme manier te begroten. De gemeente kijkt bijvoorbeeld of ze taken anders of goedkoper kan organiseren, zonder dat dit inwoners direct raakt. Ook gebruikt ze geld dat in eerdere jaren is overgebleven om nieuwe tekorten op te vangen. Dit wordt “financieel flexibel zijn” genoemd.

Verder spaart de gemeente in een speciale reserve om later grote projecten, zoals de verbouwing van MartiniPlaza of het sportcentrum in Kardinge, te kunnen betalen.

Stad wil blijven investeren

Groningen krijgt al jaren te weinig geld uit het gemeentefonds. Maar er komt een herverdeling aan. De gemeente hoopt hierdoor eindelijk meer te ontvangen. Dat mag volgens het college echter niet ten koste gaan van andere gemeenten, vooral niet uit de regio. Wijnja zegt dat gemeenten niet tegen elkaar uitgespeeld mogen worden. Ze pleit ervoor dat het gemeentefonds groter wordt, zodat elke gemeente krijgt wat nodig is.

Ondanks alle problemen blijft de boodschap van het college duidelijk: blijven investeren. Wijnja besluit: “Juist in onzekere tijden moeten we doen wat nodig is. We willen onze dorpen en wijken sterk houden en de gemeente klaarmaken voor de toekomst. Daar gaan we mee door.”