Binnenstad op de schop: miljoenen voor straten, discussie over fietsenstalling Herestraat

Een ruime meerderheid van de gemeenteraad stemt in met de aanpak van de Westerkade, Oosterstraat en Gelkingestraat. Door de aanpak gaan ook deze straten deel uitmaken van de ‘huiskamer van de stad’. Een heet hangijzer is echter de nieuwe fietsenstalling in de Herestraat: want moet deze 24 uur per dag geopend zijn?

“Het is mooi om te constateren dat veel fracties hun complimenten uiten over deze plannen”, vertelt wethouder Rik van Niejenhuis (PvdA) aan het einde van de vergadering. “We hebben bij deze plannen stevig ingezet op het participatieproces. De inbreng van bewoners en ondernemers heeft tot mooie plannen geleid. Ook vind ik het leuk dat Stadspartij 100% voor Groningen benoemt dat we leerlingen van de Mytylschool, een school voor leerlingen met een lichamelijke of meervoudige beperking, betrokken hebben bij de inrichting van de Westerhaven. Dit heeft tot hele mooie plannen geleid.”

Investeren in binnenstad
De afgelopen jaren is er al fors geïnvesteerd in de binnenstad: de Grote Markt werd vernieuwd en omliggende straten gingen op de schop. Nu zijn de Westerkade, Oosterstraat en Gelkingestraat aan de beurt. De straten worden vergroend, er worden waterelementen en bankjes geplaatst en er komen speelgelegenheden, waardoor de straten onderdeel worden van de ‘huiskamer van de binnenstad’. De aanpak van de Westerkade gaat 410.000 euro kosten. Met de aanpak van de Oosterstraat en Gelkingestraat is 4,3 miljoen euro gemoeid. Het aanleggen van een fietsenstalling in de Herestraat kost ruim 1 miljoen euro.

‘Binnenstad als huiskamer’
Rico Tjepkema van de PvdA: “De binnenstad is de huiskamer van onze gemeente: het is de plek waar mensen elkaar ontmoeten. De afgelopen jaren hebben we geïnvesteerd in Dudok aan het Diep, de Grote Markt en Forum Groningen. Het zijn projecten die onze binnenstad ‘smoel’ geven. Dat we de Oosterstraat en Gelkingestraat aan gaan pakken, is goed: al jaren zijn deze straten ons een doorn in het oog. We kunnen de vergelijking maken met de Brugstraat. Vijftien jaar geleden reden er nog bussen door deze straat en was er weinig ruimte voor ontmoeting. Na de herinrichting is dit een heel populaire straat geworden. Zo kan het ook met de Oosterstraat en Gelkingestraat.”

Toch heeft Tjepkema wel een aantal aandachtspunten: “De binnenstad beschikt over diverse gangen. Eerder hebben we een motie ingediend om deze aan te pakken. Samen met ondernemers zou hier meer werk van kunnen worden gemaakt. Kunnen we deze gangen vergroenen? Kunnen we misschien terrassen of wellicht een kiosk toevoegen? Daarnaast, over de Oosterstraat en Gelkingestraat: we doen publieke investeringen. Maar deze moeten wel gevolgd worden door private investeringen door vastgoedondernemers, waarmee panden opgeknapt gaan worden. Een perceel in de Gelkingestraat dat al jaren omheind staat, dat kan gewoon niet.” Van Niejenhuis laat weten hier heel scherp op te zullen zijn en zegt ook geen middelen uit de gereedschapskist te zullen schuwen om vastgoedondernemers in beweging te krijgen.

Ook andere partijen hebben aandachtspunten met betrekking tot de Oosterstraat en Gelkingestraat. Benni Leemhuis van GroenLinks: “De Gelkingestraat is één van de oudste straten in onze stad. Deze straat moet wakker gekust worden, waarbij een investering enorm nodig is. Wel vinden wij het belangrijk dat in deze straten goed gefietst moet kunnen worden. De Brugstraat en de Astraat zouden precies het voorbeeld kunnen zijn van straten die mooi ingericht zijn, waar het een voetgangersgebied is waar ook gefietst mag worden.” Tom Rustebiel van D66: “Je hebt het over de doorwaadbaarheid. De fietsroutes die hier lopen, zijn belangrijk. Daar moet voldoende ruimte voor zijn. Daarbij is het belangrijk dat we kort parkeren voor de fiets in deze straten mogelijk maken. Mensen die bijvoorbeeld snel even een winkel inlopen om wat te kopen. Mijn fractie vindt ook dat dit kort parkeren breder van toepassing zou moeten zijn in de binnenstad.”

‘Binnenstad niet voor happy few’
Is er dan geen kritiek op de plannen? Toch wel. Van het CDA bijvoorbeeld. Etkin Armut: “De PvdA noemt de binnenstad de huiskamer van onze gemeente. Maar dat klopt niet. Wij zien dat de binnenstad juist een plek wordt voor de happy few. Daarom is het belangrijk dat we ook investeren in plekken in Ten Boer, in de andere dorpen en wijken.” Tjepkema van de PvdA is het daar niet mee eens: “De afgelopen jaren hebben we prachtige projecten als Forum en Dudok aan het Diep opgeleverd. Mensen zijn er lyrisch over. Dit is toch de huiskamer van de gemeente?” Armut: “Het is helder in welke bubbel meneer Tjepkema leeft. De bus komt niet meer in de binnenstad, waardoor een groep inwoners niet meer op de Grote Markt komt. Op de Grote Markt word je van je sokken gereden door fatbikes die om je heen vliegen. Ouderen maken zich hier zorgen over.”

Toch bestrijdt ook Van Niejenhuis de woorden van Armut: “Het CDA chargeert door te zeggen dat de binnenstad alleen voor de happy few is en dat mensen geneigd zijn, bijvoorbeeld vanwege de veiligheid, de binnenstad te mijden. Toch maken wij juist veel plekken in de binnenstad waar mensen zonder portemonnee naartoe kunnen gaan. Ze kunnen hun eigen broodtrommel van huis meenemen en van de binnenstad genieten. En over de verkeersveiligheid op de Grote Markt: door de Oosterstraat en Gelkingestraat aan te pakken, wordt de situatie op de Grote Markt ook beter. Wij willen als gemeente dat iedereen zich welkom en zich veilig voelt.”

Het CDA staat niet alleen in haar kritiek. De partij krijgt steun van de SP. Hans de Waard: “De plannen zijn een tikkeltje duur. Dat de bus weg is uit de binnenstad, dat vindt mijn partij nog steeds zonde. Mensen uit de wijken komen niet meer in de binnenstad. Dat is balen.” Daarnaast mist de Socialistische Partij het plaatsen van openbare toiletten in de plannen: “Dit zou de toegankelijkheid ten goede komen. Mensen blijven nu thuis, omdat het aanbod toiletten in de stad karig is.” Dwarshuis van de ChristenUnie: “Is de SP bekend met de app ‘Hoge Nood’ waar ondernemers zich voor aan kunnen melden?” De Waard: “Jazeker. Maar ik heb rapporten gelezen dat we het in Groningen niet zo goed doen op dit gebied. We hebben hier echt wat te winnen.”

Discussie over openingstijden fietsenstalling
De hete aardappel in de plannen is wellicht wel de fietsenstalling in de Herestraat. Dat deze stalling komt, vinden de partijen goed nieuws, maar hoe lang moet de fietsenstalling geopend zijn? De stalling krijgt vijfhonderd plekken. Als het aan de gemeente ligt, sluiten de openingstijden aan bij de tijden van de winkels en daghoreca.

Student & Stad gaat bij de eerstvolgende raadsvergadering een amendement indienen over dit onderwerp. Pablo Vermerris: “Wij willen dat deze stalling, net als de stallingen op de Grote Markt en Nieuwe Markt, 24 uur per dag geopend is.” Leemhuis van GroenLinks: “Mijn fractie wil dit ook graag, maar zoiets kost flink wat geld. Het gaat om een bedrag van ongeveer drie ton. Waar wil Student & Stad dit geld vandaan halen?” Vermerris: “We hopen samen met andere partijen, die dit ook interessant vinden, om naar een dekking te zoeken. We hebben twee fietsenstallingen die 24/7 open zijn, en bij de derde blijkt het ineens te duur te zijn. De fietser moet maximaal worden gefaciliteerd.”

Dwarshuis van de ChristenUnie oppert een tussenoplossing: “Onze fietskelders die 24/7 open zijn, zijn behoorlijk succesvol. Maar zouden we misschien ook kunnen gaan voor een tussenoplossing? Als je nu een drankje gaat drinken, dan is het zo 22.00 uur. Vanaf dat moment kun je niet meer bij je fiets. Kunnen we de stalling niet tot 23.00 of 00.00 uur open houden?” Vermerris: “Maar dan moeten mensen die onze binnenstad bezoeken de hele tijd de klok in de gaten houden. Dan is het onbezorgde wel weg.”

“We kunnen fietsen niet teleporteren”
Bart Hekkema van de Partij voor de Dieren oppert om meer tijdelijke stallingen te plaatsen aan het Zuiderdiep. Maar Vermerris reageert kritisch: “We kunnen fietsen niet teleporteren. Dat ze om 22.00 uur ineens vanuit de fietsenstalling op het Zuiderdiep staan.” Hekkema: “We moeten ons niet blindstaren op het 24/7. Er is in dit deel van de stad sprake van een fietsparkeerdruk. Kunnen we dat verminderen door tijdelijke stallingen te plaatsen? Uiteraard kan er gekeken worden naar het verruimen van de openingstijden van de fietsgarage. Maar 24/7 is mijn fractie, vanwege de kosten, te gortig.”

Zo denkt ook Partij voor het Noorden erover. Leendert van der Laan: “Door een stalling 24 uur per dag open te houden, betekent dat je medewerkers in moet zetten. Je hebt dan te maken met nachttoeslagen. We hebben het over een enorme investering. De bouw kost ruim een miljoen euro. Daarnaast is er een exploitatiebijdrage benodigd van 4 ton. Met dat geld kun je ook heel wat dorpshuizen in onze gemeente blij maken.”

Ook de wethouder is kritisch: “Dat een fietsenstalling de hele dag geopend is, is niet vanzelfsprekend. Ook niet in andere steden. Wij bieden dit in twee stallingen aan. Bij de stalling aan de Herestraat heeft het te maken met wie de primaire gebruiker zal zijn. Waar is behoefte aan? We zullen welwillend kijken naar de voorstellen. Maar het zal wel flink wat geld kosten.”

Met de plannen voor de straten hoopt de wethouder zo snel mogelijk, dit jaar nog, te kunnen beginnen.