Daan Swets verlaat gemeenteraad: “In de politiek zijn er genoeg mensen die niet echt zijn”

Na ruim drie jaar lokale politiek, waarvan het laatste jaar als fractievoorzitter van Student & Stad, zit het avontuur er voor Daan Swets (27) op. Afgelopen week voerde hij zijn laatste commissiedebat in de gemeenteraad, toevallig over een onderwerp dat hem aan het hart ligt: wonen.

Daan, het laatste debat ligt inmiddels een aantal dagen achter ons. Hoe gaat het met je?
“Het gaat goed, maar ik begrijp waarom je deze vraag stelt. De afgelopen jaren heb ik het ontzettend naar mijn zin gehad in mijn fractie en in de Groningse gemeenteraad. Dat je dan afscheid neemt, dat is niet makkelijk. Gelukkig kwam het afscheid in fases. Na de laatste gemeenteraadsvergadering kwamen er nog een aantal commissievergaderingen waardoor ik het langzaam af heb kunnen sluiten. En als ik kijk naar alle cadeaus die ik heb gekregen, en alle mooie woorden die zijn gezegd, dan voel ik mij vereerd en dankbaar dat ik dit heb mogen doen.”

We spreken over een vertrek dat voortkomt uit de werkwijze van Student & Stad hè?
“Sinds de oprichting van onze partij, ruim dertig jaar geleden, is het een goed gebruik dat je na twee jaar afscheid neemt als raadslid. Zodat daarmee ook andere leden een kans krijgen om ervaring op te doen in de politiek. Dat dit zou gaan gebeuren, dat wist ik toen ik aan dit avontuur begon. En het is goed zo.”

Terug naar het prille begin. Je komt voor het eerst op de radar van OOG bij een jongerendebat, georganiseerd door SPOT, in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van 2022…
“Dat was ook het eerste debat waar ik vanuit Student & Stad aan deelnam. Als ik dat debat vergelijk met het debat dat ik afgelopen week voerde, dan kom ik tot de conclusie dat ik in de tussenliggende jaren veel geleerd heb. Hoe voer je een debat? Hoe kun je het beste je punt naar voren brengen? Sowieso was het een hele bijzondere tijd toen. We hebben in dat jaar een hele intensieve campagne gevoerd. Zo’n vijftien tot twintig mensen van de partij hebben keihard gewerkt waarbij we uiteindelijk bij de verkiezingen drie zetels kregen toebedeeld. Dat was in de geschiedenis van de partij nooit eerder voorgekomen.”

Welke rol heb jij hierin gehad?
“Ik denk dat het succes te danken is aan een grote groep mensen die naar elkaar toe zijn gegroeid. Wat ik nu wel kan zeggen is dat toen ik bij Student & Stad kwam, ik een partij aantrof die nog niet zo gestructureerd was als dat het nu is. Wel was er op dat moment veel enthousiasme aanwezig. Het enthousiasme is nooit verdwenen. Wat wel veranderd is, is dat we de partij naar een hoger niveau hebben getrokken.”

Is de partij de afgelopen jaren volwassen geworden?
“Het is nog steeds een jonge partij. En dat blijft het ook. Maar achter de schermen hebben we de partij uitgebouwd. We hebben nu bijvoorbeeld een onderzoeksafdeling. Resultaten van wat onderzoeken opleverden hebben bijvoorbeeld geleid tot de nachtvisie waar wij mee gekomen zijn. Maar ook op andere vlakken hebben we stappen gezet. Dat je als raadslid voor Student & Stad maximaal twee jaar in de raad zit, betekent dat je ook een heel goed systeem moet hebben waarin je aan overdrachten doet zodat kennis aanwezig blijft. Maar ook inwerktrajecten. Achter de schermen lopen allerlei mensen mee. Ik vertrek nu in dit geval, en dat betekent dat er een opvolger komt. Maar die opvolger loopt al een half jaar mee. Die heeft letterlijk al heel wat koffietjes gedronken met een groot aantal mensen.”

Je kunt het met een gerust hart loslaten?
“Ja. Ik bedoel. Kijk naar Olivier en Pablo die nu namens onze partij in de raad zitten. Toen ze begonnen waren ze nog zo groen als gras. Maar als je ziet op welk niveau zij nu debatteren: ik vind dat indrukwekkend. Dat hebben we als partij toch maar mooi gedaan. Daar ben ik echt trots op.”

Maar dit is de professionele benadering. Maar er is ook een emotionele benadering. En als ik je zo hoor, dan heb ik de indruk dat je het nog niet volledig hebt losgelaten…
“Ik vind het ook heel lastig. Ik ga het contact met de andere raadsleden ontzettend missen. Maar ook de samenwerking met de ambtenaren, de griffie, de bodes, het college. Ik heb ook gezegd, blijf me vooral bellen als je even wilt overleggen hoe iets in mijn periode is gegaan.”

Burgemeester Mirjam van ’t Veld (CDA) sprak bij je laatste raadsvergadering mooie woorden. Ze omschreef je als een terriër die zich vastbijt in onderwerpen…
“Dat vind ik ook een leuke rol om te hebben. Het is omgaan met mensen, informatie verkrijgen, maar ook de band met mensen goed houden en uiteindelijk je punt zo goed mogelijk te brengen waardoor je een probleem oplost of een situatie wezenlijk gaat verbeteren. En het is geweldig om overwinningen binnen te halen. Als oppositiepartij is het lastiger om te scoren. Achter de schermen heb je daarom veel contact met college en coalitiepartijen. Als de relatie goed is, dan helpt dat enorm om ook punten gegund te krijgen.”

Vorig jaar toen we in een interview kennismaakten met jou als fractievoorzitter vertelde je dat je vooral aan de slag wilde met ‘wonen’. Voor studenten was er op dat moment veel niet goed geregeld. Kamers die bijvoorbeeld makkelijker om kunnen worden gezet naar studio’s, of huurders die niet goed beschermd zijn tegen de grillen van huisjesmelkers. Heb je de situatie kunnen verbeteren?
“Het meest concrete resultaat in mijn termijn is het vaststellen van de nachtvisie. Dat we het college opgeroepen hebben om aan de slag te gaan met de nacht, bijvoorbeeld op het gebied van de veiligheid. Daarmee heb ik eigenlijk afgemaakt wat mijn voorganger Mirte Goodijk in gang heeft gezet. Qua wonen hebben we goede stappen gezet. De opkoopbescherming bijvoorbeeld waardoor niet elk huis als hotel kan worden gebruikt. Maar er ligt ook nog veel werk.”

Baal je daar van?
“In de meest ideale wereld kan iedereen in een villa wonen. Maar de praktijk is dat jongeren tegenwoordig tot hun dertigste thuis wonen. De woningmarkt zit vast. In de gemeente wordt er gewerkt aan verschillende nieuwbouwprojecten. Maar wat doen we nu voor studenten? Ik vind dat we daar echt nog veel mogelijkheden laten liggen. We staan geen nieuwe studentenhuizen toe. En ook mag je niet met twee vrienden samenwonen onder hetzelfde dak. We zullen daar als partij hard op in blijven zetten en dit zal ook een belangrijk thema zijn in de richting van de verkiezingen volgend jaar. Dus als je vraagt of ik tevreden ben … er ligt op dit dossier nog veel werk, maar ik weet dat het in goede handen is bij mijn opvolgers.”

Je verlaat de politiek maar je gaat ook Groningen verlaten hè?
“Ik heb afgelopen jaar mijn opleiding Bedrijfskunde afgerond. Op dit moment ben ik druk aan het solliciteren. Het lijkt me ontzettend leuk om iets in de publieke sector te gaan doen. Wellicht als strategisch medewerker bij een woningcorporatie. Ook met als doel om het wonen vanaf die kant van het spectrum te verbeteren. De meeste kansen voor deze banen liggen in de Randstad. Dus ik ga Groningen inderdaad verlaten.”

Zo’n 7,5 jaar geleden ben je vanuit het westen in Groningen komen wonen. Over Groningen vertelde je eerder dat het een stad en gemeente is waar je van bent gaan houden. Maar nu dus toch vertrekken…
“Ik denk dat het voor mij altijd duidelijk is geweest dat het een tijdelijke uitstap zou zijn. Maar ook een hele mooie uitstap. Ik ben veel langer in Groningen gebleven dan ik van tevoren had kunnen bevroeden. Degene die gezegd heeft dat de studententijd de mooiste tijd van je leven is, moet wel in Groningen gestudeerd hebben. Ja, ik zal Groningen gaan missen. Maar ik zal hier nog vaak genoeg terugkomen. De afgelopen 7,5 jaar bestaat voor mij alleen maar uit hoogtepunten.”

Als je terugblikt op de afgelopen jaren. Wat was je mooiste debat?
“Dat is het debat over de nachtvisie geweest. Deze werd door een ruime meerderheid aangenomen waardoor het college de opdracht heeft gekregen om aan de slag te gaan met het opstellen van een visie hoe je de nacht en haar cultuur kunt borgen. Voor de kijkers was het wellicht niet een spannend debat. Maar er zat zes maanden voorbereiding in om de neuzen dezelfde kant op te krijgen. Er is achter de schermen ontzettend veel werk verzet. En dat had resultaat. Daar kijk ik met veel plezier op terug, ook omdat de Groningse nacht dit nodig heeft.”

Olivier van Schagen is de nieuwe fractievoorzitter van Student & Stad. Wat is je tip aan hem?
“Dat hij vooral zijn eigen ding moet doen. Ik kan me voorstellen dat het heel verleidelijk is om in deze rol op iemand te gaan lijken. Maar ga geen dingen doen die niet bij jezelf passen. In de politiek zijn er genoeg mensen die niet echt zijn. Wees jezelf en zet jezelf in voor de punten die jij belangrijk vindt.”

De gemeenteraad trekt de laatste tijd regelmatig volle tribunes. Toch was het opkomstpercentage bij de laatste verkiezingen relatief laag. Wat is je advies aan jonge inwoners en studenten?
“Ga iets doen in de lokale politiek. Het is ontzettend interessant. Het gaat over hoe en waar je woont, over de sluitingstijden in de horeca en over hoe je naar je je onderwijsinstelling fietst. Maak ook absoluut gebruik van je stemrecht volgend voorjaar. En als je politiek leuk vindt, word politiek actief. Bij voorkeur natuurlijk bij Student & Stad. Wij bieden de mogelijkheid aan geïnteresseerden om bij ons mee te lopen. Om te ontdekken of het wat voor je is. Dus klop gewoon eens aan. En houd je niet van de schijnwerpers? Ik vertelde al even over ons onderzoekteam: daar zoeken we mensen voor.”

Tot slot. Vorig jaar vertelde je bij het kennismakingsgesprek na dit avontuur niet verder in de politiek te willen…
“Dat heb ik gezegd inderdaad. Maar ik ben wel gaan twijfelen. Ook vanwege alle mooie woorden die de afgelopen tijd tegen me zijn gezegd. Omdat ik dit werk ontzettend leuk heb gevonden, sluit ik een vervolg op dit moment toch niet uit. Niet direct, maar wellicht in de toekomst. En ik zal sowieso de politiek in Groningen blijven volgen. Had ik al gezegd dat raadsleden me altijd mogen bellen voor advies bij bepaalde dossiers? Groningen zal voor altijd in mijn hart zitten. Echt.”