Trokken Groningse musea daadwerkelijk minder bezoekers? “Je moet het in perspectief plaatsen”

Uit cijfers van Erfgoedpartners bleek onlangs dat musea in de gemeente het afgelopen jaar minder bezoekers mochten verwelkomen in vergelijking met een jaar eerder. Volgens wethouder Kirsten de Wrede (Partij voor de Dieren) van Cultuur is het belangrijk om de cijfers in perspectief te plaatsen.

De fractie van Partij voor het Noorden had vragen gesteld over het onderwerp. Evelien Bernabela: “Onlangs zagen wij cijfers dat de Groningse musea afgelopen jaar flink minder bezoekers hebben getrokken. Zo was onder andere in het Groninger Museum het aantal bezoekers flink afgenomen, terwijl ze toch 150 jaar bestonden en verschillende grote exposities geprogrammeerd hadden staan. Bij dit museum hebben we het in vergelijking met 2023 over een daling van dertig procent. Wij zijn benieuwd hoe het college tegen deze ontwikkeling aankijkt.”

Rozemarijn Gierkink (PvdA): “Kan er met het Groninger Museum gewerkt worden aan een strategische verkenning?”
Ook de PvdA is nieuwsgierig. Rozemarijn Gierkink: “De Partij voor het Noorden is geïnteresseerd in de lokale context. Wij zijn benieuwd of het college deze cijfers ook in een landelijk beeld kan plaatsen. Daarnaast weten wij dat het Groninger Museum graag een strategische verkenning wil voor de langere termijn. Juist ook voor dit soort vraagstukken. Wij zijn benieuwd of daaraan meegewerkt kan worden en of daar ook iemand voor beschikbaar kan worden gesteld om dit uit te voeren.”

Wethouder Kirsten de Wrede: “Afgelopen jaar minder bezoekers dan gedacht”
Wethouder Kirsten de Wrede spreekt bij het Groninger Museum van een vertekend beeld. “In 2023 had het museum een topjaar. Toen was er sprake van twee grote internationale tentoonstellingen: The Rolling Stones en Gianni Versace. Dat heeft heel veel bezoekers getrokken. Het klopt wel dat het museum het aantal bezoekers over het afgelopen jaar hoger had ingeschat. En misschien had dit ermee te maken dat de tentoonstelling ‘Hoe Van Gogh naar Groningen kwam’ iets minder belangstellenden trok dan verwacht. De oorzaak daarvan, en dat is uiteraard gissen, ligt misschien daaraan dat er heel veel tentoonstellingen rond het Van Goghjaar zijn geweest.” In antwoord op de PvdA zegt de wethouder dat samen met het Groninger Museum wordt gewerkt aan een strategische verkenning waar al gesprekken over worden gevoerd.

Spagaat
De Wrede: “Het is inderdaad wel zo dat het voor musea in het algemeen noodzakelijker wordt om bekende namen te programmeren om bezoekers te trekken. Dit worden blockbusters genoemd. Maar die worden steeds duurder. Dat is een spagaat, want ook musea hebben te maken met stijgende lasten.”

“Forum Groningen had in 2023 een erg pittig financieel jaar”
Ook Forum Groningen had afgelopen jaar te maken met minder bezoekers op de exposities. “In 2023 had Forum een erg pittig financieel jaar. Er was sterk opgelopen inflatie en de energielast was vermenigvuldigd. Om controle te houden, heeft het Forum een aantal tijdelijke maatregelen getroffen om financieel niet verder weg te zakken. Zo werden er voor het afgelopen jaar kleinschaligere exposities geboekt. Desondanks haalde Story World toch nog 28.000 betalende bezoekers. En was het nog steeds het tweede museum van de provincie qua bezoekersaantallen. Voor dit en volgend jaar heeft het Forum een aantal grote en spraakmakende exposities kunnen boeken waarmee zij aantrekkelijk denken te blijven voor het publiek.”

Museum aan de A en GRID
Het Museum aan de A verkeert in een vreemde situatie omdat er verbouwd wordt, net zoals dit bij GRID het geval is. “Museum aan de A is gesloten, maar de organisatie heeft onder andere WinterWelvaart en Wintergoud mede georganiseerd en daarmee veel bezoekers getrokken. En Grafisch Museum GRID heeft op dit moment een tentoonstelling ‘Liegen dat het gedrukt staat’ in Het Kasteel. Zij zijn dus niet gesloten, maar zijn wellicht iets moeilijker te vinden.”

“Een brede keuze aan musea in een stad trekt meer bezoekers”
Kan de belangstelling voor musea verbeterd worden? De Wrede denkt van wel. “De cijfers waar we het nu over hebben, moeten we in een landelijke context plaatsen. We zien dat de bezoekersaantallen ook daar afgenomen zijn. Daarnaast moeten we niet vergeten dat we afgelopen jaar te maken hadden met de werkzaamheden aan de zuidelijke ringweg, waarbij verschillende perioden de oproep was om niet met de auto naar Groningen te komen. Wel is het zo dat wanneer er een brede keuze aan musea in een stad te vinden is, dit meer bezoekers trekt. Dat is één van de redenen waarom we bezig zijn met de ontwikkeling van Museum aan de A. Maar ook met het invullen van een creatieve functie in Niemeijer. Daarnaast zijn we bezig met een visie op de ontwikkeling van de vrijetijdseconomie waar cultuur en evenementen een belangrijke rol in spelen. En ook in de economische agenda van Nij Begun is de vrijetijdseconomie een belangrijk onderdeel.”