Kamervragen over miljoenensteun voor UMCG-kankeronderzoek: ‘Oneerlijke concurrentie’

BBB-Kamerlid Rikkers-Oosterkamp heeft kritische vragen gesteld aan de minister van Volksgezondheid over een subsidie van 16,5 miljoen euro voor het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). Het geld is bedoeld voor de ontwikkeling van een CAR-T-behandeling tegen kanker.

CAR-T-therapie is een innovatieve behandeling waarbij T-cellen (witte bloedcellen) uit het bloed van een patiënt worden gehaald en in een laboratorium genetisch worden aangepast. Hierdoor kunnen ze kankercellen herkennen en aanvallen. Het UMCG wil deze therapie gebruiken voor patiënten met terugkerende beenmergkanker. Door de CAR-T-cellen in Nederland te produceren, kan tijdwinst worden geboekt vergeleken met de huidige werkwijze, waarbij cellen vaak in het buitenland worden bewerkt.

Naast tijdwinst speelt ook kostenbesparing een grote rol. De huidige CAR-T-behandeling wordt niet vergoed en is daarom erg prijzig. Het UMCG verwacht de therapie goedkoper te kunnen produceren, omdat er geen winst hoeft te worden gemaakt zoals bij farmaceutische bedrijven. Hierdoor kunnen uiteindelijk meer patiënten toegang krijgen tot de behandeling. Volgens De Volkskrant stelt het Zorginstituut, dat de miljoenensubsidie verstrekt namens het Rijk, dat het UMCG de CAR-T-behandeling mogelijk voor driehonderdduizend euro minder kan aanbieden dan de Amerikaanse farmaceut die het ontwikkelde.

Medische industrie vindt subsidie oneerlijke concurrentie

Maar vanuit de farmaceutische industrie is er kritiek op deze subsidie. Biotechbedrijven stellen dat er al een goedgekeurde CAR-T-therapie voor multipel myeloom op de markt is en dat het UMCG met overheidsgeld een alternatief ontwikkelt, terwijl een bestaande therapie al in aanmerking komt voor vergoeding na prijsonderhandelingen. Zij zien dit als oneerlijke concurrentie, aangezien biotechbedrijven normaliter zonder subsidies moeten investeren in dure geneesmiddelenontwikkeling.

Ook wijzen critici erop dat er wereldwijd al honderden klinische studies naar CAR-T plaatsvinden en dat academische ziekenhuizen hiermee biotechbedrijven buitenspel zetten. Bovendien wordt betwijfeld of het UMCG daadwerkelijk marktfalen oplost, aangezien er al een geavanceerde, geregistreerde therapie beschikbaar is.

BBB stelt vragen

BBB-Kamerlid Rikkers-Oosterkamp springt nu voor hen op de bres. Het UMCG ontving in 2020 al 30 miljoen euro voor een vergelijkbaar project, en Rikkers vraagt zich daarom af waarom belastinggeld wordt ingezet voor een therapie terwijl er al een goedgekeurde behandeling op de markt is.

Het Kamerlid roept de minister op om de subsidie kritisch te bekijken en in gesprek te gaan met bedrijven en patiëntenorganisaties om te zorgen voor een eerlijke verdeling van onderzoeksgeld.