Onderzoeker RUG organiseert nationale meetactie sterren tellen: “Mensen zien niet eens of het halve maan is”

Voor het programma ‘Donkerte van de Wadden’ organiseert sterrenkundige Theo Jurriens aan de Rijksuniversiteit Groningen een nationale telling van sterren. Iedereen kan meedoen aan de telling.

Wat is het plan? In de periode van 1 tot en met 14 februari en 1 tot en met 14 maart kun je na 20:00 uur het sterrenbeeld Orion opzoeken (als het helder weer is). Als het goed is, staat de maan dan onder de horizon, zodat die geen effect heeft op het zien van sterren. Na het vinden van Orion moet je een kwartier wachten. “Want je ogen moeten eerst aan de donkerte wennen”, zegt sterrenkundige en onderzoeker aan de RUG Theo Jurriens.

En dan de opdracht: vind de vier hoeksterren van het sterrenbeeld Orion en tel alle sterren binnen die rechthoek.

Jurriens maakt op basis van die gegevens een kaart. Daarop is de zichtbaarheid van sterren in Nederland te zien. Eerdere tellingen zijn ook in die kaart verwerkt. Op deze website kun je je opgeven voor de telling.

‘Donkerte’ is belangrijk

Jurriens: “De reden voor dit onderzoek is simpel: er komt steeds meer lichtvervuiling. Dit onderzoek heeft daarom twee doelen. Ik wil het inzichtelijk maken. Maar wat ik belangrijker vind, is dat mensen wat vaker omhoog kijken, omdat ze niet weten wat ze missen: de schoonheid van de sterrenhemel.”

De onderzoeker vervolgt: “Er zijn in Nederland plekken waar zoveel licht is, dat mensen niet meer door hebben of het halve maan of volle maan is. Je kunt soms niet eens de Grote Beer zien.”

Lichtvervuiling heeft volgens Jurriens grote gevolgen voor de natuur. “Neem een koolmeesje. Als je een nestkastje hebt bij een lantaarnpaal, dan denkt het koolmeesje ‘verdorie wat is het voorjaar vroeg’. De biologische klok van het koolmeesje is verstoord.” En dat komt dus door de lantaarnpaal.

“Kijk, een mens kan een gordijn dichtrekken, maar een vogel kan dat niet. Iets minder licht zou daarom goed zijn.”