“Juni verliep warm en zonnig maar met grote verschillen in neerslag”

De maand juni zit er bijna op. Voor OOG-weerman Johan Kamphuis reden om de balans op te maken.

“Landelijk is de maand juni de warmste sinds het begin van de metingen”, vertelt Kamphuis. “De gemiddelde temperatuur komt uit op 18,4 graden. Het oude record werd in 2019 gevestigd toen het gemiddelde uit kwam op 18,1 graden. Op Eelde lag het gemiddelde afgelopen maand op 17,3 graden. Dat is goed voor een derde plaats. Het oude record met 17,9 graden uit 1917 blijft dus in de boeken staan.”

Drukverdeling
“Belangrijke oorzaak voor de hoge temperatuur is de drukverdeling. We lagen vaak in het overgangsgebied tussen hete en koele lucht waardoor de nachten relatief warm verliepen. Dat had weer als gevolg dat de zon het kwik makkelijker kon opdrijven. Immers, het scheelt nogal als de dag begint met 7 of 8 graden of met 14 of 15. Juni kende slechts één tropische dag. Op 17 juni werd het 30,8 graden. Recordwarme juni van 1917 kende drie tropische dagen. In 1947 waren het er zelfs zes.”

Temperatuurecord linken aan klimaatsverandering is opportunistisch
“Het weer en klimaat zijn altijd onderhevig aan verandering. Om dit record direct te linken aan de gevolgen van klimaatsveranderingen, wat in de media vaak gebeurd, is opportunistisch en ongefundeerd. Had de grens van de twee luchtsoorten bijvoorbeeld een paar honderd kilometer oostelijker gelegen dan was de temperatuur bij heldere nachten een stuk meer afgekoeld en de maand thermisch zeer waarschijnlijk een stuk lager in de ranglijst geëindigd.”

“Aan de droge kant”
“Wat verder opviel is dat de maand juni in ons gebied aan de droge kant verliep met gemiddeld zo’n veertig millimeter aan regenwater, terwijl er normaal 75 millimeter valt. Op vliegbasis Eelde, ons noordelijk officiële KNMI meetstation, viel 65 mm. In het Westerkwartier viel zelfs nog wat minder, in het oosten was het met 80 tot 110 millimeter aan de natte kant. Grote verschillen dus, die veroorzaakt worden doordat de regen vaak in de vorm van buien viel en niet door frontale neerslag. Neerslag uit fronten zorgt vaak voor een eerlijkere verdeling.”

Meer zonuren
“Tot slot verliep de maand met 253 zonuren zonniger dan normaal. Gemiddeld laat de zon zich 200 uren zien. Dit komt dus neer op veertien procent meer zonuren dan normaal. Daarmee is direct een andere belangrijke oorzaak voor de warme maand genoemd.”