Onbelichte stadsgeschiedenis in ‘De vreselijke vriendinnen van mijn moeder’

Op 3 maart brengt Uitgeverij Passage het boek ‘De vreselijke vriendinnen van mijn moeder’ uit over het ’tamelijk radicale vrouwenhuis’ dat in de jaren zeventig van de vorige eeuw bestond in de stad.

Martine’s moeder Margot stapte in de jaren zeventig het pas geopende  vrouwenhuis in Groningen binnen. Als jonge dochter was Martine van Rooijen daar destijds nogal ongelukkig mee. Dat blijkt wel uit de titel van haar boek die de geschiedenis van het vrouwenhuis beschrijft: De vreselijke vriendinnen van mijn moeder. Toentertijd moest  Martine  niets hebben van dat vrouwenhuis en die vreselijke vriendinnen. Ze zag hoe belangrijk het was voor haar moeder, maar begreep niet waarom, en hoefde dat ook niet te weten.

Ruim veertig jaar later zocht ze een antwoord. Ze verdiepte zich in het leven van haar moeder, interviewde de feministische vriendinnen van toen uitvoerig en las stapels gestencilde blaadjes met notulen en verslagen. Een beeld ontstond van een bijzondere club vrouwen. Van vrouwen als haar moeder die thuis dreigden te verstoffen, niet gewend zonder hun man op stap te gaan. Van studentes die het anders wilden doen dan hun moeders. Van lesbische vrouwen die moesten knokken voor de erkenning van hun bestaan. Een beeld van de jaren zeventig, van eindeloos vergaderen en praatgroepen, van radicale acties en strijdliederen. Van solidariteit en de onvermijdelijke splitsingen. Maar vooral het beeld van vrouwen die de moed hadden zich te bevrijden van hun juk. En daar bleek Margot er een van te zijn.

In de jaren zeventig ontstonden op vele plaatsen in het land deze vrouwenhuizen. De geschiedenis daarvan wordt in dit boek beschreven aan de hand van dat in Groningen. Samen met het vrouwenhuis in Amsterdam was dit wel een tamelijk radicale variant. Voordeel voor het verhaal nu is dan dat de toenmalige discussiepunten nog scherper naar voren komen. Martine van Rooijen legt in haar boek een bijzonder stuk stadsgeschiedenis vast. Ze heeft kunnen putten uit haar eigen herinnering, archiefmateriaal, de nagelaten stukken van haar moeder en vooral uit gesprekken met de mede-bewoonsters die ze vroeger zo verschrikkelijk vond. Dat laatste blijkt inmiddels geheel ten onrechte.

Martine van Rooijen (1961) schreef eerder kinderboeken (o.a. Het avontuur van Groningen) en meerdere boeken over geschiedenis (o.a. Daar komt de bruid). Ze woont en werkt in Rotterdam.