Hoogleraar: ‘Drankrijden is niet uit te roeien’

Mensen met een slok op achter het stuur: in Noord-Nederland worden drankrijders nog vaak gepakt. En dat gaat, volgens hoogleraar verkeerspsychologie aan de RUG Karel Brookhuis, nooit veranderen. 

“Nul gaan we niet halen. Nee, nee nee dat is niet uit te roeien. Alcohol hoort helemaal bij de sociale omgang, vooral in het weekeind. Dat is heel erg gebruikelijk, dat ga je niet gauw terugbrengen naar nul.” legt de hoogleraar uit.

Noord-Nederland heeft meeste drankrijders
Noord-Nederland telt, samen met Limburg, het grootste aantal drankrijders. Tijdens alcoholcontroles in de weekeinden bleek 2% van de bestuurders met een slok op achter het stuur te zitten. Dat blijkt uit een onderzoek van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. In de rest van Nederland daalt het percentage gepakte drankrijders, daar wordt zo’n 0,9% gepakt. Hoogleraar Brookhuis heeft daar wel een verklaring voor. “Dat het hier wat meer is, zou wel eens kunnen liggen aan het feit dat we te maken hebben met grotere afstanden tussen het café en huis en daarnaast ook: wellicht denken de mensen dat de pakkans hier niet zo groot is, dat er niet zo vaak gecontroleerd wordt. Wij noemen dat subjectieve pakkans. Als mensen denken: ach dat gaat wel goed, stappen ze eerder achter het stuur.”

Foute boel
“Dat is foute boel, want mensen die meer dan 0.5 promille alcohol (de wettelijke grens, red.) op hebben, zijn heel snel slechter in hun prestaties. Misschien nog wel belangrijker: het beoordelingsvermogen gaat achteruit. Met name de beoordeling van jezelf. Wat je vaak ziet bij mensen met alcohol op is dat ze denken dat ze het nog wel kunnen, dat het stuurvermogen nog goed is, maar je wordt minder alert, je concentratie gaat achteruit, je motoriek gaat achteruit. Dat heb je zelf niet in de gaten.” Dat zorgt voor gevaarlijke situaties, en soms zelfs tot ernstige ongevallen. “Bij de ernstige verkeersongevallen, en dan vooral bij de ongevallen waarbij doden vallen, daar is een veel groter percentage alcohol in het spel dan je zou verwachten. Het aantal gepakte drankrijders is dan twee procent hier in de provincie, maar als je kijkt naar zware ongevallen waar doden bij vallen, dan is bij ongeveer 17% daarvan alcohol in het spel. Dat is wel schokkend.”

Dronken fietsers ook gevaarlijk
Niet alleen automobilisten, maar ook fietsers gingen vaak de fout in. Het percentage drankrijders op de fiets is soms wel 50%. Dat zorgt voor gevaarlijke situaties. “Natuurlijk is de auto een heel gevaarlijk ding om in te rijden. Als je tegen een lantaarnpaal oploopt, ga je meestal niet dood, als je als fietser omver gaat meestal ook niet, maar je ziet dat er een hoog percentage fietsers met alcohol op rijdt, soms wel 50%. Dat is vooral voor jezelf gevaarlijk, maar ook voor andere mensen. Mensen die te veel alcohol op hebben doen onverwachte dingen. Als je plotseling een onverwachte manoeuvre maakt, moeten auto’s bijvoorbeeld uitwijken of hard op de rem gaan staan. Dan gaat het toch wel eens mis. Het blijft gevaarlijk, dus: niet doen.”

Maatregelen
“Het enige wat je zou kunnen doen is op de zware gevallen, de kleine groep zware drinkers, andere maatregelen nemen. We hebben nu te maken met de EMA (educatieve maatregel alcohol, red.), dat is een soort cursus die mensen moeten volgen als mensen te veel alcohol op hadden achter het stuur, maar die zet heel weinig zoden aan de dijk. Veel beter zou zijn: een alcoholslot. Dan moet je blazen, met enige regelmaat, en dan kun je niet meer rijden als je te veel hebt gedronken.”